Normal bir kulakta en dışta helix dediğimiz yuvarlak bir kıvrım. Hemen ona paralel Antihelix ismini verdiğimiz bir başka yuvarlak çıkıntı vardır. Anti helix yukarıda iki parça ile devam eder. Antihelix ve devamındaki iki bacak kulaktaki Y kıkırdağını oluşturur. Y kıkırdağı kulağın esas anatomisini belirleyen iskelettir. Dış kulağın (kulak kepçesi) ana görevi, sesleri bir anten gibi toplayıp, dış kulak yolu vasıtası ile kulak zarına iletmektir. Bu nedenle kulak kepçesindeki sorunlar sadece anatomik problemler yaratmaz, bozukluğun tipine göre fonksiyonel problemler de yaratabilir. İşitme ile ilgili problemler, gözlük veya kulaklık takma ile ilgili problemler gibi. Kulak zarının daha içerisinde orta kulak yer alır burada işitme ile ilgili kemikçikler bulunur. Kulak zarının titreşimini içeri iletir. Kulak memesinde esas olarak kıkırdak bulunmaz kulak memesi katlanan bebekler ve kulak memesi kıvrılan bebeklerdeki esas problem kulak memesinin bağlı olduğu kıkırdaktaki şekil bozukluğudur.

KULAK ŞEKİL BOZUKLUKLARI ( CRANİOWELL ANTALYA, EARWELL ANTALYA REFERANS UYGULAYICI KLİNİK BİLGİLENDİRMESİDİR)

Yenidoğanda kulak şekil bozukluğu (bebek kepçe kulak, bebek fincan kulak,bebek kulak memesi kıvrıklığı, bebek kulak memesi katlanması gibi) görülme oranı %25-30 dur. Bunların bir kısmı ilk 15 gün içerisinde düzelir. Eğer 15 gün içerisinde düzelme olmadısı ise bu daha sonra düzelme olmayacağı anlamına gelmektedir. Mevcut kulak deformitelerinin % 5 i tedaviye ihtiyaç duyar.

BEBEK KULAK ŞEKİL BOZUKLUKLARI İKİYE AYRILIR

1.Bebek kulak deformasyonları Deformasyonda, Kulak anatomik olarak düzgündür, daha küçük, büyük, doku fazlalık veya eksikliği yoktur. Sadece rahim içersiinde katlanmalar, sıkışmalar ve amniyotik bant gibi baskılar nedeni ile kulak şekli bozuktur. Beraberinde iç organlara ait herhangi bir bozukluk, sistemik bir hastalık ile birliktelik yoktur. Deformasyona örnek olarak: Kepçe kulak, fincan kulak, kulak memesi katlanması, kulak memesi kıvrılması, konkal kruz deformitesi, lidding deformitesi, helikal rim deformitesi, mix deformiteler verilebilir. Bazı deformiteler 7-14 gün içersinde düzelebilir. Ama 7-14 günün geçilmesi zaman kaybıdır. Hatta kıkırdak sertleştiği için şekil daha da bozulur. 2. Bebek kulak malformasyonları Malformasyon ise esas olarak dış etkenlerle ilgili olmayıp oluşum aşamasında oluşan problemle sonucunda ortaya çıkar. Kulağın anatomisi bozuktur. Daha küşük, büyük, doku eksikliği veya fazlalığı vardır. Beraberinde sıklıkla iç organ bozukluğu veya işitme bozuklukları vardır. Bu bebek kulak şekil bozukluğu tipine örnek olarak: kriptorşi, mikroorşi veya skin tag verilebilir. Malformasyonlar hiçbir şeklide kendiliğinden düzelmez.

BEBEK KULAK ŞEKİL BOZUKLUKLARI NASIL DÜZELTİLİR

1. AMELİYATSIZ DÜZELTME ( Craniowell kulak kalıplama, Earwell Kulak kalıplama) Ameliyatsız düzeltme ( Craniowell kulak kalıplama, Earwell Kulak kalıplama) Bebeğin şekli bozuk olan kulağının, tecrübeli kulak şekillendirme doktoru tarafından, silikon yapıdaki kulak düzeltme kalıbının içerisine konulması, tam şekil için kimi zaman bantlar ve kalıp macunları faydalanılması sonucu yapılan, Ameliyatsız bebek kulak şekillendirme metodudur.

KULAK KALIPLAMA APARATLARI ARASINDAKİ FARKLAR

Türkiye’de iki firmanın bebek kulak şekillendirme aparatı mevcuttur. Bebek kulak şekillendirme aparatları arasındaki farka ve bebek kulak şekillendirme için en iyi aparat craniowell mi, en iyi aparat earwell mi sorusunun cevabına gelince: Craniowell kulak şekillendirme aparatı da Earwell kulak şekillendirme aparatı da silikon yapıdadır, kulağa zarar vermez. Craniowell kulak şekillendirme aparatında kulak memesi kıvrıklığı (kulak memesi katlanması) için özel kulak memesi bölümü eklenmiştir. Craniowell kulak şekillendirme aparatında kalıpların büyüklüğü standarttır. Bu uygulama açısından küçük kulaklı bebeklerde problem oluşturabilmektedir. Earwell de minik kulaklar için de özel bir kalıp üretilmiştir. Bu sayede her boyuttaki şekli bozuk olan kulağa müdahale edilebilmektedir.

KULAK ŞEKİLLENDİRME NE ZAMAN YAPILMALI?

Kulak şekillendirme başlamak için son tarih, erken doğan bebekler için 3 ay, zamanında doğan bebekler için 2. Ay olmakla birlikte, on beşinci günden sonra özellikle ilk 1 ayında başlamak idealdir, sonuçlarda başarı oranı artar. Bunu nedeni erken dönemde anneden geçen östrojenin etkisi ile bebeklerin kulak kıkırdağı yumuşaktır. Haftalar içinde anneden geçmiş olan östrojen bebeğin kanından atılır, buna bağlı kıkırdakta sertleşmeler başlar. İkinci aya gelindiğinde artık kıkırdak oldukça sertleşmiş olmaktadır. Bu nedenle gerek earwell gerekse craniowell ile yapılan kalıplamalar bu tarihten sonra çok efektif olmamaktadır. Genetik, kepçe kulak, fincan kulak, konkal kruz, helikal rim deformitesi, kulak memesi kıvrılması, kulak memesi kıvrılması gibi deformitelerde çok önemlidir. Bu nedenle anne babanın herhangi birisinde kulak deformitesi varsa, bebeğin kulak şekil bozuklukları açısından erken dönemde takibe alınması büyük önem taşımaktadır. Kulak şekillendirme uzmanı bir doktor bebekte ileride kepçe kulak ve diğer kulak şekil bozukluklarının oluşup olmayacağı konusunda öngörüde bulunabilir. Özellikle ileride kepçe kulak olup olmama konusunda, şöyle bir hesaplama yapılabilir Bebeğin ilk 1 ayında kulağın arkasındaki kemik çıkıntıdan, kulağa en yakın uç bölgeye kadar ölçü alındığında eğer 0.8 cm nin altında ise bu bebekte kepçe kulak olmasını beklemeyiz. 0.8-1 cm arasında ise kepçe kulak olabilme riski vardır. 1 cm üzerinde ise kepçe kulak olma riski çok yüksektir. Kulak kalıplamaya başlanmalıdır.

KULAK KALIPLAMA NASIL YAPILIR?

Kepçe kulak, fincan kulak, lidding deformitesi, kulak memesi kıvrılması, kulak memesi kalkıklığı gibi kulak şekil bozukluğu olan bebek, Kulak kalıplama için getirileceğinde öncelikle bebeğin duş aldırılmış şekilde getirilmesini isteriz. Çünkü bebekten bebeğe değişmekle birlikte, kulak kalıplama sonrası (craniowell de de, earwell de de) ortalama 1 hf ile 10 gün boyunca bebeğe duş aldırılmaz. Kulak bantlarının kalkmaması için bu durum gereklidir. Kalıbın takılması için bebeğin kulak etrafındaki saçlarının kesilmesi gerekmektedir. Gerekli temizlik yapıldıktan sonra, silikon kalıp bebeğin kulağının çevresine uykun şekilde takılır. Burada kullanılan silikon kalıplar bebeğin kulağına kesinlikle zarar vermez. Silikon emzik başlıklarına göre daha yumuşaktır. Böylece kulağa bası yaparak yara oluşturması riski azaltılmıştır. Kullanılan silikon aynı zamanda şeffaftır. Bunun nedeni ise içeride oluşabilecek herhangi bir kızarıklık yara vs gibi durumları gözle görüp, hemen müdahale edilmesine olanak sağlamaktır.

Craniowell Kulak Şekillendirme Aparatı

Kalıbın yerleştirilmesini takiben kulağa verilmesi planlanan şekile getirilecek şekilde, cerrahi bantlar, silikon tutaçlar, kalıp macunları, şekillendirme süngerleri uygulanır.
Kulak kalıbı kalış süresi başlangıç zamanına göre değişir.
7-21 gün arasında başlanan bebeklerde 3 hafta
4 haftalık başlangıçta 4 hafta
5 haftalık başlangıçta 5 hafta
6 haftalık başlangıçta 6 hafta
8 haftalık başlangıçta 8 hafta olarak belirlenmiştir.

AMELİYAT İLE DÜZELTME (OTOPLASTİ AMELİYATI)

Otoplasti ameliyatı en erken 5 yaşından sonra yapılmaktadır. Kepçe kulak ameliyatı yapılırken teknikler de çok önemlidir. Çocuğun kulağında kıkırdak hafızası oluştuğu için ameliyat sonrası kepçe kulak yeniden oluşabilmektedir. Ayrıca ciddi bir cerrahi operasyon olup anestezinin ve ameliyatın risklerini taşımaktadır. Cerrahi sonrası kesi komplikasyonları ve skar riskleri de cerrahinin tercih edilmemesi için bir nedendir. Aslında aileler kulak şekil bozukluğu hafif veya orta ise kulak şekil bozukluğunu ciddiye almayabilmektedir. Ama çocuk ilk maddi veya manevi gücü bulduğunda kulak ameliyatını yaptırmaktadır.

KULAK ŞEKİLLENDİRME YAPILMAZSA NE OLUR?

Kulak şekil bozukluklarının ortaya çıkardığı en önemli problem çocuklarda akran zorbalığına maruz kalınmaya neden olmasıdır. Görsellğe verilen önemin git gide arttığı günümüzde, kulak şekil bozukluğu olan çocuğun uğradığı psikolojik baskı oldukça büyüktür. Aleler bu konunun önemini tam olarak anlayamasa da, çocuklar için hafif bozukluklar bile çocuğu ciddi sıkıntıya sokmaktadır. Bu nedenle çocuk aile içerisinde kendisi ile ilgili kararları kendi vermeye başladığı anda ameliyat isteğini dile getirip, sıklıkla ergenlik döneminde ameliyat olmaktadır. Psikolojik sıkıntılar dışında ses dalgalarını toplayan ana bölüm olan kulak kepçesinin ciddi şekil bozuklukları duyma ile ilgili problemlereneden olabilir. Ayrıca kulak kepçesindeki bozukluklar gözlük ve kulaklık takmaya engel olabilir.